1. pl
  2. en
  3. iw
02 grudnia 2021
"W caล‚ej Polsce rozsiane sฤ… synagogi w rรณลผnych stylach architektonicznych, ktรณre niegdyล› sล‚uลผyล‚y licznej i czcigodnej spoล‚ecznoล›ci ลผydowskiej. Znajdujฤ…ce siฤ™ w miastach od Zamoล›cia i Orli po Kraล›nik i ลaล„cut,
01 grudnia 2021
Synagogi: Stan zachowania i perspektywy na przyszล‚oล›ฤ‡ - moลผliwe podejล›cia i wyzwania w ochronie dziedzictwa. Rozmowa z pisarkฤ… i dziennikarkฤ…, Ruth Ellen Gruber, architektkฤ…, artystkฤ… i projektantkฤ…, Nataliฤ… Romik, dyrektorem
"W caล‚ej Polsce rozsiane sฤ… synagogi w rรณลผnych stylach architektonicznych, ktรณre niegdyล› sล‚uลผyล‚y licznej i
Synagogi: Stan zachowania i perspektywy na przyszล‚oล›ฤ‡ - moลผliwe podejล›cia i wyzwania w ochronie dziedzictwa.
"Nie podrรณลผujesz? Odwiedลบ z domu wspaniaล‚e ลผydowskie miejsca w caล‚ej Polsce. Odwiedzajฤ…cy w kaลผdym wieku
Synagogi: Zabytki ลผydowskie, o ich potencjale kulturowym i edukcyjnym. Rozmowa z Helise Lieberman (Dyrektorem Fundacji

Synagoga w Zamoล›ciu

Czytaj wiฤ™cej
i zobacz  spacer

Synagoga w Zamoล›ciu

Historia zamojskiej gminy ลผydowskiej rozpoczyna siฤ™ w 1588 roku. Zaล‚oลผyciel miasta, kanclerz i wielki hetman koronny, Jan Zamoyski zaprosiล‚ ลปydรณw do Zamoล›cia. Przywilej osiedleล„czy dotyczyล‚ jednak wyล‚ฤ…cznie Sefardyjczykรณw, a wiฤ™c spoล‚ecznoล›ci wywodzฤ…cej siฤ™ z Pรณล‚wyspu Iberyjskiego. Wysoki status majฤ…tkowy tej grupy oraz liczne kontakty handlowe z Bliskim Wschodem miaล‚y pomรณc w ekonomicznym rozwoju nowopowstaล‚ego miasta ...

Czytaj wiฤ™cej
i zobacz  spacer

Cmentarz w ลaล„cucie

Synagoga w ลaล„cucie

Zostaล‚ zaล‚oลผony na poczฤ…tku XVII wieku i zajmuje powierzchniฤ™ 0,87 ha, na ktรณrej zachowaล‚y siฤ™ fragmenty porozbijanych nagrobkรณw i dwa ohele kryjฤ…ce szczฤ…tki cadykรณw: Naftalego Horowitza i Eleazara Szapiro.

ลปydzi zaczฤ™li osiedlaฤ‡ siฤ™ w ลaล„cucie w XVI wieku. W 1707 r. odbyล‚ siฤ™ tam Sejm Czterech Ziem, co ล›wiadczy o rosnฤ…cym znaczeniu tamtejszej gminy. Po spaleniu siฤ™ drewnianej synagogi, za sprawฤ… fundacji wล‚aล›ciciela miasta Stanisล‚awa Lubomirskiego w 1761 r. wzniesiono murowany budynek. Lubomirski zdawaล‚ sobie sprawฤ™ z dobroczynnego wpล‚ywu obecnoล›ci ลปydรณw dla rozwoju miasta. ...

Czytaj wiฤ™cej
i zobacz spacer

Synagoga w Kraล›niku

Miasto wzmiankowane juลผ w XIII w., prawa miejskie otrzymaล‚o w 1377 r. Rozwijaล‚o siฤ™ jako oล›rodek handlowy na szlaku ze ลšlฤ…ska na Ruล› Kijowskฤ…. Pierwsze informacje o ลผydowskich kupcach z Kraล›nika pochodzฤ… z 1530 r. Mieszkali oni tu pomimo obowiฤ…zujฤ…cego do 1584 r. przywileju de non tolerandis Judaeis, zabraniajฤ…cego ลปydom osiedlania siฤ™ w obrฤ™bie murรณw miejskich. Dynamiczny rozwรณj spoล‚ecznoล›ci nastฤ…piล‚ pod koniec XVI w. Od tego czasu ลปydzi zamieszkiwaฤ‡ zaczฤ™li w okolicach rynku.
W latach 90. XVI w. w mieล›cie ลผyล‚o 20 rodzin ลผydowskich. Na przeล‚omie XVI i XVII w. spoล‚ecznoล›ฤ‡ dysponowaล‚a wล‚asnฤ… synagogฤ… (drewnianฤ…, zaล‚oลผonฤ… najpรณลบniej w 1593 r. i zlokalizowanฤ… w innym miejscu niลผ zachowany obecnie zespรณล‚ synagogalny), cmentarzem, domem rabina, domem kantora i publicznฤ… mykwฤ… ...

Czytaj wiฤ™cej
i zobacz spacer

Synagoga
w ลฤ™cznej

Wkrรณtce po lokacji ลฤ™cznej zaczฤ™li w niej osiedlaฤ‡ siฤ™ ลปydzi. Zamieszkiwali przewaลผnie obszar poล‚oลผony na pรณล‚noc od rynku. W tej czฤ™ล›ci miasta, na koล„cu ulicy Boลผniczej znajduje siฤ™ Wielka Synagoga ...

 

Czytaj wiฤ™cej i zobacz
spacery

Cmentarz ลผydowski Przysucha

Powstaล‚ w poล‚owie XVIII w. Zdewastowany podczas okupacji przez Niemcรณw - rozebrano ogrodzenie, zniszczono macewy, uลผyto ich teลผ jako materiaล‚u budowlanego m.in. dla budynku na zapleczu straลผy poลผarnej. Po 1945 r. nekropolia dalej niszczaล‚a; PRL-owskie wล‚adze planowaล‚y urzฤ…dziฤ‡ tam park. W 1987 r. Fundacja Rodziny Nissenbaumรณw przeprowadziล‚a prace porzฤ…dkowe na cmentarzu - teren ogrodzono, postawiono dwa ohele (hebr., namiot - budynek stawiany na grobach cadykรณw i rabinรณw oraz czล‚onkรณw ich rodzin ...

Synagoga Przysucha

"Wspaniaล‚a" - tak opisywali kiedyล› odwiedzajฤ…cy przysuskฤ… synagogฤ™. Jeszcze dziล›, mimo ลผe obiekt wymaga remontรณw, budowla robi wraลผenie. To jedna z nielicznych zachowanych synagog pรณลบnobarokowych synagog w Polsce i jedyna w regionie. Wzniesiono jฤ… w latach 1775- 1790, na planie prostokฤ…ta o bokach 35 na 19 metrรณw . Mury zewnฤ™trzne i wewnฤ™trzne z wapienia ล‚upanego ล‚ฤ…czonego zaprawฤ… wapiennฤ…; budynek orientowany, wejล›cie w ล›cianie poล‚udniowej, kryty dachem czterospadowym, uskokowym. Elewacje podzielone lizenami, naroลผniki budynku zaokrฤ…glone ...

Czytaj wiฤ™cej
i zobacz spacer

Dom przepogrzebowy
w Olsztynie

Projekt wykonany w roku 1913 na zlecenie tutejszej gminy ลผydowskiej, byล‚o pierwszฤ… realizacjฤ… architekta Ericha Mendelsohna i zapowiedziฤ… wielkiego talentu i sล‚awy. Integralnฤ… czฤ™ล›ciฤ… olsztyล„skiego projektu Mendelsohna jest obok domu przedpogrzebowego znajdujฤ…cy siฤ™ naprzeciwko, mniejszy budynek, zaprojektowany jako dom ogrodnika, ktรณry wraz z otaczajฤ…cym je cmentarzem stanowiฤ… wyjฤ…tkowy pod wzglฤ™dem historyczno-artystycznym kompleks zabytkรณw....

Przejdลบ do spaceru po synagodze i jesziwie

Jesziwa w Sejnach

Biaล‚a Synagoga w Sejnach

Budynek jesziwy znajduje siฤ™ na przeciwko โ€žBiaล‚ej Synagogiโ€. Tฤ™ sล‚ynnฤ… na caล‚ฤ… Litwฤ™ szkoล‚ฤ™ talmudycznฤ… zaล‚oลผyล‚ w drugiej poล‚owie XIX w. wybitny teolog i filozof, sejneล„ski rabin Mojลผesz Icchak Awigdor. Dziฤ™ki swemu ludowo-rewolucyjnemu charakterowi szkoล‚a cieszyล‚a siฤ™ duลผym uznaniem wล›rรณd zwolennikรณw ลผydowskiego oล›wiecenia. Dziฤ™ki niej Sejny na krรณtko staล‚y siฤ™ centrum ruchu haskali dla Litwy. Odbywaล‚y siฤ™ tutaj miฤ™dzy innymi konferencje wybitnych litewskich rabinรณw ... 

Sejneล„ska โ€žBiaล‚a Synagogaโ€, ktรณra swoja nazwฤ™ zawdziฤ™cza kolorowi elewacji, poล‚oลผona jest przy gล‚รณwnej ulicy miasteczka, ktรณrego centrum mieล›ci siฤ™ na osi miฤ™dzy Bazylikฤ… , a synagogฤ… wล‚aล›nie. Zostaล‚a ona zbudowana w 1885 roku w miejsce drewnianej "gontami krytej z wystawฤ… od frontu i kolumnadฤ…โ€. Jest to budowla trรณjnawowa, na planie prostokฤ…ta. Architektonicznie wnฤ™trze synagogi jest poล‚ฤ…czeniem gotyckiej szeล›ciopolรณwki z barokowym rozwiฤ…zaniem centralnym, co podkreล›la rozmieszczenie czterech bogato profilowanych filarรณw podtrzymujฤ…cych strop ...

Czytaj wiฤ™cej
i zobacz  spacer

Synagoga w Orli

Zachowany budynek synagogi ล›wiadczy o dawnym znaczeniu orlaล„skich ลปydรณw. Do poล‚owy XX wieku byล‚a to jedna z nielicznych budowli murowanych w Orli. Legenda gล‚osi, ลผe zostaล‚a przebudowana z istniejฤ…cego niegdyล› w miasteczku zboru kalwiล„skiego. Ksiฤ™ลผna Radziwiล‚ล‚owa miaล‚a jakoby zaproponowaฤ‡ ลปydom zakup budynku, ale pod warunkiem, ลผe w ciฤ…gu jednej nocy zbiorฤ… 10 tys. kop groszy. Starozakonnym tak na tym zaleลผaล‚o, ลผe mieli zgromadziฤ‡ tแบน sumฤ™ w ciฤ…gu godziny ...

ลฤ™czna

Zamoล›ฤ‡

ลaล„cut

Synagoga w Kraล›niku

Kraล›nik

Przysucha

Olsztyn

Orla

Sejny

Dom Oczyszczenia Bet Tahara - projektu Ericha Medelshona

Synagoga w Kraล›niku

Synagoga w Przysusze

Synagoga w Zamoล›ciu

Synagoga w ลฤ™cznej

Synagoga i Jesziwa w Sejnach

Aktualnoล›ci

Aktualnoล›ci dotyczฤ…ce tematyki dziedzictwa ลผydowskiego w Polsce. Interesujฤ…ce artykuล‚y, fascynujฤ…ce fotorelacje prezentujฤ…ce piฤ™kno i symbolikฤ™ zabytkรณw pochodzenia ลผydowskiego.

Webinaria

Cykl trzech webinariรณw, organizowany pรณลบnฤ… jesieniฤ… 2021 inaugurujฤ…cy dyskusjฤ™ na temat historycznej i kulturowej wartoล›ci materialnego dziedzictwa ลผydowskiego w Polsce, a takลผe wyzwaล„ stojฤ…cych przed partnerami ze strony polskiej i ลผydowskiej zaangaลผowanymi w jego ochronฤ™.

Wirtualne spacery

Moลผliwoล›ฤ‡ zaznajomienia siฤ™ z wybranymi zabytkami dziedzictwa ลผydowskiego w Polsce (synagog, cmentarzy i domu przedpogrzebowego) i zwiedzenia ich na odlegล‚oล›ฤ‡.

Zadanie publiczne finansowane przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP w konkursie โ€žDyplomacja publiczna 2021โ€

Odwiedลบ nas